Upoznavanje sa srpskim narodom, njihovom tradicijom, običajima i kulturom, najbolje je započeti kroz upoznavanje sa srpskim manastirima. Pojam “manastir” u osnovi predstavlja crkvu sa pratećim zgradama u kojima prema utvrđenim pravilima žive monasi i monahinje. Srbija se može pohvaliti sa 212 manastira, od kojih su čak 54 proglašena za spomenike kulture. Pored toga, na Listi svetske kulturne baštine UNESCO-a uvršteni su manastiri Sopoćani sa Đurđevim stupovima i crkvom sv. Petra i Pavla, manastir Studenica, srednjovekovni manastiri u južnoj srpskoj pokrajini Kosovu i Metohiji Dečani, Pećka patrijaršija, Gračanica, kao i crkva Bogorodice Ljeviške.

Iako su manastiri po Srbiji raspoređeni gotovo po svim regijama, ipak se može napraviti određena geografska podela. Tako se na severu Srbije, na padinama pitome planine Fruške gore, poznate i kao “srpska Sveta gora”, nalazi čak 17 manastira, građenih uglavnom u periodu otomanskih osvajanja Srbije u 15. i 16. veku, kada se srpska vlastela pod izgnanstvom sklanjala na teritoriju tadašnje Ugarske. Prvobitno građeni u tradicionalnom moravičko-raškom stilu, posle brojnih rušenja, odnosno kasnijih obnavljanja dobijaju raskošni, barokni izgled. Pored Fruške gore, kao regija bogata manastirskim nasleđem iz 16. i 17. veka ističe se i “druga srpska Sveta gora”, odnosno Ovčarsko – Kablarska klisura u dolini reke Zapadne Morave

U dolini reke Morave, u centralnoj Srbiji, posle tragičnih bitaka protiv turskih osvajača na Marici i Kosovu, rađa se pod snažnim uticajem Vizantije tzv. Moravska graditeljska škola sa manastirima Manasija, Ravanica, Kalenić, Ljubostinja. Taj period se uglavnom veže za kraj 14. i početak 15. veka i jačanje srpske despotovine.

U “Dolini kraljeva”, odnosno u dolini reke Ibra i Raške gde je i rođena srpska srednjovekovna država u 12. veku, nalaze se neki od najznačajnijih srpskih srednjovekovnih manastira, kao što su Đurđevi Stupovi, Studenica, Žiča i Sopoćani. Fantastična mešavina vizantijske i romaničke arhitekture stvorila je novi, specifični pravac, čuvenu rašku graditeljsku školu, a pomenuti manastiri sa pravom su uvršteni kao deo poznate rute „Put kulture Transromanika“ – put kulture koji spaja evropsko nasleđe romaničkog perioda Evrope.

Na krajnjem jugu, u pokrajini Kosovo i Metohija, gde je u 13. i 14. veku srpska srednjovekovna država bila na vrhuncu moći i snage, nalaze se manastiri koji se svrstavaju u najlepša i najvrednija dela srpske umetnosti srednjeg veka. Neprocenjiva dela zidnog slikarstva, rađena najviše pod uticajem raskošnog vizantijskog stila, najbolje se mogu sagledati u manastirima Dečani, Pećka patrijaršija i Gračanica.