Mileševa

Manastir Mileševa, okružen prirodnim lepotama zapadne Srbije, izgrađen je u blizini Prijepolja, na 70 km udaljenosti od turističkog centra Zlatibora. Sazidan je na reci Mileševci 1243. godine, kao zadužbina kralja Vladislava, a posvećen Svetom Vaznesenju Gospodnjem. Kao jedan od najstarije izgrađenih manastira, Mileševa su, u srednjem veku, po značaju bila odmah posle Studenice.

Interesantna je priča (legenda) o nastanku manastira.  Tokom krstaških ratova krajem XII veka, odred “Templara” je stigao u ove krajeve sa željom da dođe u posed “Hristove plaštanice”. Plaštanicu su čuvala tri viteza koji su pripadali “Čuvarima koplja Svetog Đorđa”, srednjovekovnom tajnom viteškom bratstvu. Metalni zvuk mačeva i štitova odzvanjali su do duboko u noć. Kad je pao zadnji vitez, ukazao se beli anđeo Gavrilo pokazujući prstom na Plaštanicu koja je polako nestajala u steni. Na tom mestu, kralj Vladislav sagradio je Manastir Mileševo, dok je freska Belog anđela danas simbol ovog manastira.

Najveće blago Mileševe predstavljaju delimično očuvane freske, koje se ocenjuju kao vrhunac vizantijskog slikarstva XIII veka. Najpoznatija među njima, gotovo u celosti očuvana, „Beli anđeo“, najsjajnija je freska u veličanstvenoj galeriji srpskog srednjovekovnog freskoslikarstva. Pored njene vanvremenske vrednosti i lepote, za manastir Mileševo vezuje se vrlo bitan istorijski podatak. Mošti najvećeg srpskog sveca, Svetog Save, prenete su iz bugarskog grada Trnova upravo u ovaj manastir. Par vekova kasnije, otomanski osvajači odneli su mošti u Beograd i zapalili ih na najvišoj tački centralnog dela grada, brdu Vračar, na kojem je danas u čast sveca izgrađen Hram Svetog Save.